Een merklap uit 1870, II

toen ik eenmaal een linkje had gelegd met Amsterdam via de genealogie van Willemien en ik nog immer dacht aan een weeshuis merklap heb ik gericht gezocht op weeshuismerklappen uit Amsterdam op internet. Ook in boeken kwam ik een en ander tegen.
Op internet zag ik bijvoorbeeld uit de collectie van het Openluchtmuseum deze lap van Elisabeth Heimel. De gelijkenis met mijn lap is groot: de rijen letters in rood in het bovenste gedeelte, gevolgd door de rij met kronen en daaronder de motieven die allen van initialen zijn voorzien. Als je nieuwsgierig bent naar de geschiedenis van Elisabeth kun je daar ook het een en ander over lezen.
Ook vond ik deze beide lappen uit het burgerweeshuis in Amsterdam en ook hier valt de gelijkenis qua opbouw van letters, kronen en motieven op.
In het boekje Merk- en stoplappen, Schoolwerk van Amsterdamse meisjes uit vier eeuwen van M.G.A. Schipper van Leeuwen vind ik de merklap van Wilhelmina Franken, ook twaalf jaar.
In de tekst staat dat de namen van haar ouders, haar eigen naam, haar leeftijd en het jaar van voltooiïng in kastjessteek zijn geborduurd. Ook dat is bij mijn lap het geval. De kastjessteek werd geoefend omdat die aan beiden zijden 'mooi' is, aan een kant een vierkantje, aan de andere kant een kruisje. Ook de stersteek werd gebruikt voor linnengoed wat aan beide zijden mooi moest zijn. De stersteek is aan beide zijden gelijk.
Je kunt zien dat deze merklap iets eerder is gemaakt: de motieven staan hier nog tamelijk door elkaar, dat worden later drie rijen met motieven. Nog later zelfs twee rijen. Ook zie je de overgang naar de romantische patroontjes uit de Biedermeiertijd.

In het boek Over merklappen gesproken van dezelfde schrijfster staat een andere lap uit het Burgerweeshuis. In de tekst lees ik dat de initialen onder de kronen die van de regentessen van het weeshuis zijn.
Ook in het boek Uit kiep en Bazar van Hennie en Sjoerd Stevan kom ik twee gelijksoortige lappen tegen. De een van Gijsbarta Diederika Braune, de ander van haar één jaar oudere zus Ernestina Johanna Braune. De lappen zijn gedateerd 1878 en 1879. In dit boek zie ik geen mededeling dat het merklappen uit het Burgerweeshuis in Amsterdam zijn, maar dat lijkt me inmiddels wel aannemelijk.

de lap van Gijsbartha en die van Ernestina hieronder

Eenmaal overtuigd dat de lappen uit het Burgerweeshuis kwamen ben ik nader onderzoek gaan doen naar de initialen op de lap.
Er zijn veel initialen eindigend op R, waaronder de eerder genoemde familieleden van Wilhelmina Frederika Maria Rogge: GHR=Geerard Hendrik Rogge, MIV= Maria Johanna Vlam, JHR= Jante Hindriks Rogge.
Verder kon ik aantal regenten, regentessen en anderen uit het weeshuis van een naam voorzien.
J. den T. B.= Jan den Tx Bondt, regent van 1864 – 1882
J.B.Jr.= Jonkheer Jacob Backer Jr, regent van 1855 – 1900
W.B.= Willem Blauw, regent van 1849 – 1870
L.M.S.= Lucas Maximiliaan Schouwerburg, regent
Mr.J.P.C.= Mr Jacob Pieter Crommelin, regent
A.F.S.= Adolph Frederik Sondorp, boekhouder van 1857 – 1893
Een aantal van die initialen kwam ik ook tegen op bovenstaande lappen.
een dingetje wil ik nog vermelden en dat zijn de beide figuurtjes op mijn lap die in een verticale lijn links anders van kleur zijn dan rechts:

dit soort figuurtjes zijn kenmerkend voor een weeshuislap uit het burgerweeshuis, ze dragen de kleding van de weeskinderen. In mijn lap is dat zwart/blauwgrijs, in het echt was dat zwart/rood.
Er zijn nog veel dingen die ik niet weet over mijn weeshuislap, maar voor nu is het een mooi verhaal bij een prachtige lap.