Niet zo nuttig

Daar zit je dan met een weblog wat nuttig en fraai heet, dagenlang bordurend aan een niet zo heel erg nuttig lapje. Goed, er is wel een hoger doel waarvoor het lapje gemaakt wordt, het wordt namelijk onderdeel van de twaalf meter lange Souvenir de ma Jeunesse waarvan ik op dit moment zo'n acht à negen meter klaar heb.

Het onderwerp van mijn pogingen is naaldkant en wel die in oude hemdsplitjes die tussen 1782 en 1845 op proeflappen door kleine meisjes op de naaischooltjes geborduurd werden. In het Merklappenmuseum in het Duitse Celle kun je een tiental van deze proeflappen zien, de een nog mooier dan de ander. Sinds ik aan mijn Souvenir de ma Jeunesse werk heb ik belangstelling voor deze bijzondere staaltjes van borduurwerk in naaldkant maar om heel eerlijk te zijn durfde ik dit werk niet eerder aan. Onlangs attendeerde Trijnie mij op deze merklapjes met daarbij de opmerking dat zij dat echt wat voor mij vond. Bijna tegelijkertijd stuurde een vriendin uit Japan mij een kopie van een Nederlands boekje over naaldkant en dat boekje heb ik meegenomen op vakantie en grondig bekeken. Thuisgekomen ging ik aan de slag en wat viel het mee...Zo leuk om te ontdekken dat wat een paar jaar geleden echt 'te hoog gegrepen' was, nu zo vlotjes uit mijn naald en draad 'rolt'.

Het totale lapje krijgt straks een formaat van ongeveer 24 x 24 cm, net als sommige proeflapjes uit Celle. Het lapje heeft een geborduurd kransje in rood, later komen daar mijn initialen nog in en het jaartal, daaromheen komen vier vierkanten met naaldkantvulling.

Dit vierkantje is bijna af, rondom komt nog een geborduurd randje in Franse knoopjessteek, hier zie je dat op een ander vierkantje wat al wel zo'n rand heeft:

Een patroon van zo'n lapje heb ik niet, ik werk vanuit de foto's bij een artikel dat ooit in het tijdschrift Handwerken zonder Grenzen stond.

Aan elk van de vier zijden tenslotte komen drie hemdsplitjes, twaalf in totaal dus, waarvan ik er inmiddels twee (bijna) af heb. In het naaldkant van de splitjes worden allerlei kleine symbolen geborduurd zoals een hart (liefde), grote en kleine ruiten (vrouwelijk scheppend vermogen, geboorte) en dergelijke. Ook initialen kunnen in de kleine naaldkantvoorbeelden voorkomen. In de beide splitjes die ik maakte zie je boven een hart en links een ruit met de letter 'M' daarboven.

Het kransje met de vier vierkanten en een splitje ziet er zo uit. Inmiddels is daar vanmiddag een tweede splitje bijgekomen.

Wie zich inmiddels afvraagt wat de functie is van de naaldkantjes in de hemdsplitjes: wel, als je stof inknipt om een splitje te maken is dat op de ronding erg kwetsbaar en het scheurt gemakkelijk uit in het gebruik of in de was. Dat komt omdat er daar te weinig stof over is om een zoompje te maken. Om het uitscheuren tegen te gaan moet je de trekkracht van de ronding verplaatsen naar de zijkanten van het split waar de stof immers veel steviger is. Eigenlijk zou je ook kunnen volstaan met een gespannen koordje tussen de beide zijkanten, ongeveer ter hoogte van de 'tandjes' bovenop het naaldkant. In vroeger tijden was het 'mode' om het gehele vlakje op te vullen met naaldkant, niet alleen nuttig maar ook decoratief. Het oefenen van de naaldkantjes is erg leuk om te doen al moet ik het wel op een rustig moment doen als ik niets anders aan mijn hoofd heb. Het blijft toch een ingewikkeld werkstukje. Op de andere vrije momenten haak ik gezellig aan een haakrolletje met verschillende patroontjes, dat kan ik tenminste uithalen als ik een foutje maak ;)